Serbest meslek sahipleri; doktorlar, avukatlar, mimarlar, yazılımcılar, danışmanlar ve sanatçılar gibi kendi nam ve hesabına çalışan kişileri kapsar. Bu kişiler için doğru bir vergi planlaması, hem mali yükleri azaltmanın hem de yasal uyumluluğu sağlamanın temel taşıdır.
Peki, serbest meslek sahipleri vergi planlamasını nasıl yapmalı? Hangi belgeler düzenlenmeli, hangi giderler vergiden düşülebilir, hangi yasal avantajlar kullanılabilir?
Bu rehberde, Kamil Özkan Vergi ve Muhasebe Danışmanlığı olarak serbest meslek sahiplerine yol gösteriyoruz.
Serbest Meslek Nedir, Kimleri Kapsar?
Vergi Usul Kanunu’na göre serbest meslek; kişisel bilgi, uzmanlık ve mesleki yetenekle gelir elde edilen faaliyetleri kapsar. Şirket kurmadan, şahıs olarak çalışıyorsanız ve kazancınızı beyan ediyorsanız siz de serbest meslek mensubusunuz.
Serbest meslek sahipleri, Serbest Meslek Makbuzu düzenler ve serbest meslek kazanç defteri tutmakla yükümlüdür.
Serbest Meslek Makbuzu Nedir?
Tıpkı fatura gibi resmi bir belgedir. Müşteriye sunulan hizmet karşılığında düzenlenir. 2020 itibarıyla, e-Serbest Meslek Makbuzu (e-SMM) uygulaması zorunlu hale gelmiştir. Bu sayede makbuzlar elektronik ortamda düzenlenmekte, arşivlenmekte ve Gelir İdaresi Başkanlığı’na (GİB) anında bildirilmektedir.
Vergi Planlamasında İlk Adım: Gelirinizi Doğru Belgeleyin
Kazancınızın belgelenmesi, tüm vergi planlamasının temelidir.
Serbest meslek sahipleri:
Her işlem sonrası e-SMM kesmeli,
Düzenli olarak serbest meslek kazanç defteri güncellemelidir,
Ay sonunda KDV ve geçici vergi beyannamelerini zamanında vermelidir.
Hangi Giderler Vergiden Düşülebilir?
Serbest meslek kazancının net şekilde hesaplanabilmesi için yapılan mesleki giderler brüt kazançtan düşülür. Bunlar arasında:
Ofis kira bedeli
Elektrik, su, internet giderleri
Bilgisayar, telefon gibi demirbaşlar
Eğitim/seminer katılım ücretleri
Mesleki yayınlar ve yazılımlar
Yol, ulaşım ve temsil giderleri
Mali müşavirlik ücretleri
Bu giderlerin belgeli olması şarttır. Yani fatura veya fişle desteklenmelidir.
Vergi Türleri Nelerdir?
Serbest meslek sahipleri aşağıdaki vergilere tabidir:
| Vergi Türü | Açıklama |
| Gelir Vergisi | Yıllık beyanname ile ödenir (Mart ayında). |
| Katma Değer Vergisi | Aylık beyan edilir, %10 oranında. |
| Geçici Vergi | Yılda 4 kez, 3’er aylık dönemlerde beyan edilir. |
| Damga Vergisi | Beyannamelerde tahakkuk eder. |
Vergi Takvimi ve Yasal Süreçler
Vergi planlamasının olmazsa olmazı, takvimi düzenli takip etmektir. Geciken her beyan, ceza ve faiz yükü doğurur.
- Aylık KDV beyannamesi: Ertesi ayın 26’sına kadar
- Geçici vergi beyannamesi: Dönemi izleyen ayın 17’sine kadar
- Yıllık gelir vergisi: Mart ayının sonuna kadar
- Defter tasdiki ve e-SMM sistemi: Her yıl sonunda yenilenmelidir
Neden Bir Uzmandan Danışmanlık Almalısınız?
Serbest meslek kazançları çoğu zaman düzensiz ve dalgalı olabilir. Bu nedenle vergi yükünü azaltmak için:
- Yasal teşvikleri takip etmek,
- Yatırım ve gider zamanlamasını doğru yapmak,
- Vergi cezalarını önlemek için düzenli kontrol sağlamak gerekir.
Kamil Özkan Vergi ve Muhasebe Danışmanlığı olarak; serbest meslek sahiplerine özel, birebir danışmanlık sunuyoruz. Tüm mali süreçlerinizi düzenliyor, riskleri azaltıyor ve kazancınızı koruyoruz.