E-ticaret sektörü son yıllarda adeta patlama yaşadı. Kendi web sitesi üzerinden, pazaryerlerinde (Trendyol, Hepsiburada, Amazon vb.) veya sosyal medya platformları aracılığıyla ürün/hizmet satan kişi ve işletmeler, vergi mükellefiyetini çoğu zaman göz ardı ediyor. Ancak e-ticaretin muhasebesi ve vergi sorumlulukları, geleneksel ticarete göre hem farklılıklar hem de avantajlar barındırıyor.
Kimler E-Ticaret Vergisine Tabi?
İnternetten satış yaparak gelir elde eden herkes, Gelir Vergisi Kanunu ve Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre vergi mükellefi sayılır. Bu kapsama girenler:
- Kendi internet sitesinden satış yapanlar
- Trendyol, Amazon, N11, ÇiçekSepeti gibi pazaryerlerinde satış yapanlar
- Instagram, TikTok gibi sosyal medya platformlarından sipariş alanlar
- Mobil uygulamalar üzerinden dijital ürün/hizmet sunanlar
Kısaca: İnternet üzerinden düzenli ve ticari amaçla gelir elde eden herkes, vergiye tabidir.
E-Ticarette Fatura Zorunluluğu Var mı?
Evet. E-ticaret faaliyeti yürüten herkes, yaptığı her satış için fatura düzenlemekle yükümlüdür. Faturalar ister kağıt, ister e-Fatura ya da e-Arşiv formatında olabilir. 2023 itibarıyla, yıllık cirosu 500.000 TL’yi geçen mükellefler için e-Fatura ve e-Arşiv uygulamasına geçiş zorunludur. Pazaryerleri üzerinden satış yapanların büyük bölümü zaten e-Fatura/e-Arşiv sistemine entegredir. Ancak kendi adına satış yapanlar için bu sistemin manuel takibi ve doğru beyanı çok önemlidir.
E-Ticaret Yapanlar Hangi Vergileri Öder?
1. Gelir Vergisi / Kurumlar Vergisi
Şahıs firması: Gelir Vergisi (%15’ten %40’a kadar artan oranlı)
Limited/A.Ş.: Kurumlar Vergisi (%20)
2. Katma Değer Vergisi (KDV)
Ürünlerin çoğu için %20 oranında uygulanır.
Dijital hizmetlerde farklı oranlar olabilir.
Ayda bir beyan edilir ve ödenir.
3. Geçici Vergi
3 ayda bir verilir.
Yıl sonu gelir/kâr/zarar durumuna göre mahsuplaşır.
4. Damga Vergisi
Beyannamelerde otomatik tahakkuk eder.
Her beyanname için ayrı ayrı alınır.
5. Stopaj (Kira vs.)
E-ticaret yapan bir işletme ofis/işyeri kiralıyorsa, %20 oranında stopaj kesintisi yapar ve devlete öder.
E-Ticarete Şirket Kurmadan Başlanabilir mi?
Tek seferlik satışlar için şirket kurma zorunluluğu yoktur. Ancak düzenli ve devamlı satışlar, Gelir İdaresi tarafından ticari kazanç sayılır. Bu durumda şirket kurmadan devam etmek:
- Usulsüzlük cezası,
- Re’sen vergi tarhı,
- Kayıt dışı ticaret suçlaması gibi ciddi riskler doğurur.
En sağlıklı yöntem, şahıs şirketi kurmak ve gelirleri yasal zemine oturtmaktır. Bu, hem müşteri güveni sağlar hem de ticari büyümenin önünü açar.
E-Ticarette Muhasebe Takibi Nasıl Yapılır?
E-ticaretin muhasebesi dijital veri ile çalıştığı için klasik defter tutmadan farklıdır. Bu süreçte;
- Satış gelirlerinin düzenli kaydı
- Giderlerin belgeyle ispatı
- Pazaryerleri komisyonlarının doğru takibi
- KDV’nin ürün bazında doğru hesaplanması
- İade ve iptal işlemlerinin muhasebeleştirilmesi
- Sanal POS, banka ve ödeme sistemleri kayıtlarının muhasebeleştirilmesi büyük önem taşır.
Bu işlemlerin doğru yönetilmesi, mali müşavir desteği ile mümkündür.
Vergi Teşvikleri: E-Ticarete Yeni Başlayanlar İçin Avantajlar
Kazanç istisnası: 7263 sayılı Kanun’la birlikte, şahıs şirketi kurarak internetten mal/hizmet satanlara yıllık 110.000 TL’ye kadar gelir vergisi istisnası uygulanıyor.
Bu istisnadan yararlanmak için:
- Şahıs işletmesi kurmak
- Ödemeleri yalnızca banka yoluyla almak
- Gerekli başvuruları yapmak gerekiyor.
- Genç girişimci desteği: 29 yaş altındaki girişimcilere 3 yıl boyunca gelir vergisi muafiyeti ve 1 yıl boyunca prim desteği sağlanır.