193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 75 inci maddesinin ikinci fıkrasının (1) numaralı bendinde, her nevi hisse senetlerinin kâr paylarının;
- Kurucu hisse senetleri ve diğer intifa hisse senetlerine verilen kâr payları,
- Pay sahiplerine hazırlık dönemi için faiz olarak veya başka adlarla yapılan her türlü ödemeler
- Sermaye Piyasası Kanununa göre kurulan yatırım fonları katılma belgelerine ödenen kâr payları,
- Konut finansmanı fonlarını temsilen ihraç edilen ipoteğe dayalı menkul kıymetlere ve varlık finansmanı fonlarını temsilen ihraç edilen varlığa dayalı menkul kıymetlere ödenen faiz, kâr payı veya benzeri gelirler dahil
menkul sermaye iradı olduğu hükmüne yer verilmiştir.
Gelir Vergisi Kanunun 22 nci maddesinin üçüncü fıkrasına göre, tam mükellef kurumlardan elde edilen, 75 inci maddenin ikinci fıkrasının (1), (2) ve (3) numaralı bentlerinde yazılı kâr paylarının yarısı gelir vergisinden istisnadır.
İstisna edilen tutar dahil yapılan kar payı ödemesi üzerinden 94 üncü madde uyarınca (4936 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile belirlenen %10 oranında) tevkifat yapılması gerekmektedir.
Elde edilen kar payının istisna kapsamında olmayan kısmının gelir vergisi tarifesinin ikinci gelir diliminde yer alan tutarı (2023 yılı 150.000 TL, 2024 yılı 230.000 TL) aşması halinde yıllık gelir vergisi beyannamesi ile beyan edilmesi gerekmektedir. Gelir sahiplerinin beyana tabi başkaca gelirlerinin bulunması halinde ise, beyan durumlarının Gelir Vergisi Kanununun 86 ncı maddesi hükümleri çerçevesinde değerlendirilmesi gerekmektedir.
Tevkif edilen verginin ise tamamının, kâr payının yıllık beyanname ile beyan edilmesi durumunda yıllık beyanname üzerinden hesaplanan vergiden mahsup edilmesi mümkündür.
Şirketin özkaynakları kullanılarak yapılacak bedelsiz sermaye artırımında imtiyaz sahibi ortaklara verilecek bedelsiz hisse senetlerinden vergi kesintisi yapılıp yapılmayacağına ilişkin geçmişte verilen bir özelgede, şirket özkaynakları kullanılmak suretiyle gerçekleştirilecek bedelsiz sermaye artırımı yoluyla ihraç edilecek imtiyazsız (C) grubu hisse senetlerinin imtiyazlı pay sahibi ortaklara verilerek (A) ve (B) grubu imtiyazlı hisse senetlerinin imha edilmesi karşılığında şirket ortaklarınca elde edilecek gelirlerin de kâr payı olarak vergilendirilmesi gerektiği, söz konusu imha işlemi nedeniyle hisse senedi sahiplerine nakit ödeme yapılmamasının da bu durumu etkilemeyeceği belirtilmiştir. [1]
Devir alınan şirketin üçüncü kişilere vermiş olduğu kurucu intifa senetlerinin iptal edilmesi için ödenecek olan bedellerin kurum kazancının tespitinde indirim konusu yapılıp yapılamayacağına ilişkin verilen yeni bir özelgede, kurucu intifa senetlerinin gerçek değeriyle satın alması durumunda söz konusu intifa senetlerinin kaynağa dönüşünün söz konusu olduğu, herhangi bir sermaye payını temsil etmeyen ve sahiplerine kardan pay alma dışında pay sahipliği hakkı tanımayan intifa senetlerinin ihraç eden şirkete iade edilerek iptal edilmesinden doğan gelirlerin kar payı olarak değerlendirilmesi, gelir vergisi tevkifatı yapılması ve gerçek kişilerce elde edilen söz konusu kar paylarının da istisna ve beyan hükümleri dikkate alınarak vergilendirilmesi gerektiği yönünde görüş verilmiştir. [2]
Diğer taraftan, aynı görüşte, intifa senetlerinin satın alınarak iptal edilmesi nedeniyle yapılan kar payı niteliğindeki ödemelerin, kurum kazancının tespitinde indirim konusu yapılmasının mümkün olmadığı da belirtilmiştir.
Kamil ÖZKAN
E.Gelir İdaresi Daire Başkanı
