Bilindiği üzere, 7456 sayılı Kanunla 5220 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 32 nci maddesinde yapılan değişikliklerle Kurumlar vergisi oranı;
- Reel sektör için %25,
- Banka ve finans kurumları bankalar, 6361 sayılı Kanun kapsamındaki şirketler, elektronik ödeme ve para kuruluşları, yetkili döviz müesseseleri, varlık yönetim şirketleri, sermaye piyasası kurumları ile sigorta ve reasürans şirketleri ve emeklilik şirketleri için %30
olarak belirlenmiştir.
Ayrıca, ihracat kazançlarına uygulanmakta olan 1 puanlık oran indirimi 5 puana çıkarılmıştır.
Kurumlar vergisi oranına ilişkin bu değişiklikler 1/10/2023 tarihinden itibaren verilmesi gereken beyannamelerden başlamak üzere; kurumların 2023 yılı ve izleyen vergilendirme dönemlerinde elde edilen kazançlarına, özel hesap dönemine tabi olan kurumların ise 2023 takvim yılında başlayan özel hesap dönemi ve izleyen vergilendirme dönemlerinde elde edilen kazançlarına uygulanmak üzere yürürlüğe girmiştir.
Bu bağlamda, hesap dönemi takvim yılı olan mükellefler, 17 Kasım 2023 tarihine kadar verecekleri 2023 yılı üçüncü geçici vergi beyannamesinde kurumlar vergisi oranını %25 (banka ve finans kurumları %30) olarak uygulayacaklardır.
Kurumlar vergisi oranı;
- İhracat yapan şirketlerin münhasıran ihracattan elde ettikleri kazançlarına %20,
- Sanayi sicil belgesini haiz fiilen üretim faaliyetiyle iştigal eden kurumların münhasıran üretim faaliyetinden elde ettikleri kazançlarına %24, bunların imal ettikleri ürünleri ihraç etmelerinden elde ettikleri kazançlarına %20,
- Halka açık şirketlerin tüm kazançlarına %23,
- Halka açık şirketlerin ihracat kazançlarına %18,
- Halka açık sanayi sicil belgesini haiz fiilen üretim faaliyetiyle iştigal eden şirketlerin üretim faaliyetinden elde ettikleri kazançlarına %22
olarak uygulanacaktır.
Beyanname yukarıdaki açıklamalara göre kurgulanmış olup, kurumlar vergisi oran indirimlerinin doğru uygulanabilmesi için kazançların ilgili satırlarında beyan edilmesi önem arz etmektedir.
Özellik arz eden konular
1- Yürürlükteki ihracat mevzuatı kapsamında, adına gümrük beyannamesi tescil edilen mükellef, ihracatçı kabul edilmektedir. Buna paralel olarak, katma değer vergisi uygulamasında da fiilen ihracatçı gerçekleştiren ve adına gümrük beyannamesi onaylanan mükellef ihracatçı kapsamında sayılmaktadır. Dolayısıyla mevcut yasal düzenleme itibarıyla, hukuken ve fiilen ihracatı gerçekleştiren ve adına gümrük beyannamesi tescili yapan şirketlerin 5 puanlık indirimden yararlanmaları mümkündür.
2- Yurt dışından satın alınan malların Türkiye'ye girmeksizin başka bir ülkedeki müşteriye satılmak suretiyle ihraç edilmesi (transit ticaret) ve serbest bölgeler ile gümrüksüz satış mağazalarına (Duty Free Shop’lara) yapılan mal satışlardan elde edilen kazançlar için de kurumlar vergisi oranının 5 puan indirimli uygulanması mümkün bulunmaktadır.
3- Türkiye'de yerleşmiş olmayan kişilerle, kanuni ve iş merkezi yurt dışında bulunanlar için yapılan ve yurt dışında faydalanılan uluslararası taşımacılık işi hizmet ihracı kapsamında değerlendirilmekte ve taşımacılık işinin yurt dışında faydalanılan kısmından elde edilen kazançlara kurumlar vergisi oranının 5 puan indirimli uygulanması kabul edilmektedir.[1]
4- Yabancı bayraklı gemilere verilen liman hizmetleri ihracat faaliyetleri kapsamında değerlendirilmemekte ve söz konusu faaliyetlerden elde edilen kazançlara 5 puanlık kurumlar vergisi indirimi uygulanması kabul edilmemektedir.[2]
5- Sanayi sicil belgesini haiz fiilen üretim faaliyetiyle iştigal eden kurumların münhasıran üretim faaliyetinden elde ettikleri kazançları ile varsa ihracattan elde ettikleri kazançlarını ayrı olarak belirlemeleri ve üretim faaliyetlerinden elde ettikleri kazançlarına kurumlar vergisi oranını %24, varsa ihracat kazançlarına kurumlar vergisi oranını %20 olarak uygulamaları gerekmektedir.
6- Sanayi sicil belgesine sahip olunmaksızın "Kapasite Raporu" ve "İşletme Tescil Belgesi" ile yapılan üretim faaliyetinden elde edilen kazançlara kurumlar vergisi oranının 1 puan indirimli uygulanması mümkün değildir.
7- Ticari bilanço zararınıza kanunen kabul edilmeyen giderlerin eklenmesi suretiyle kurumlar vergisi matrahı oluştuğu, ancak, ihracat ve üretim faaliyetlerinin zararla sonuçlandığı durumlarda, kurumlar vergisi matrahına kurumlar vergisi oranının indirimli uygulanması mümkün bulunmamaktadır.[3]
Kamil ÖZKAN
E.Gelir İdaresi Daire Başkanı
