7440 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun geçici 1 inci maddesi hükmü gereği, 2022 yılı için gelir ve kurumlar vergisinde matrah artırımı yapmak isteyen mükelleflerin, Kanunun geçici 1 inci maddesine göre 2022 takvim yılına yönelik matrah artırımında bulunulabilmesi için;
- bu yıla ilişkin gelir veya kurumlar vergisi beyannamesinin verilmiş olması ve
- bu beyannamelerde beyan edilen vergiye esas matrahların, 2021 takvim yılında beyan edilen matrahın %122,93 oranında artırılması suretiyle bulunan tutar ile 2022 takvim yılı üçüncü geçici vergilendirme döneminde beyan edilen matrahın %40’ı oranında (2022 takvim yılına ilişkin üçüncü geçici yoksa, ikinci geçici matrahının %100’ü, sadece birinci geçici beyannamesinin verilmiş olması halinde bu beyannamede beyan edilen matrahın %300’ü oranında) artırılması suretiyle bulunan tutarın yüksek olanından az olmaması
gerekmektedir.
Bu bağlamda, 2022 takvim yılı için matrah artırımından yararlanmak istenilmesi halinde, 2022 yılına ilişkin gelir veya kurumlar vergisi beyannamesinin öncelikle verilmiş olması gerekmekte ve bu beyannamelerdeki matrahların 2021 yılı ve 2022 takvim yılı üçüncü geçici vergi matrahının artırılmış tutarları ile kıyaslanması ve çıkan fark tutarın da beyannamede 2022 yılı matrahına eklenmesi gerekmekteydi.
Ancak, başvuruya ilişkin usul ve esasların belirlenmesi beyannamelerde gerekli revizelerin yapılması, artırımda bulunup bulunmayacağına ilişkin karar verilmesi ve benzeri nedenlerle, bazı mükelleflerce süresinde verilen 2022 yılı gelir ve kurumlar vergisi beyannamelerinde bahse konu fark tutarlar dikkate alınamamıştır.
7440 Sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin Kanununun 1 Seri No.lu Genel Tebliğinin "V/C-5-ğ-2022 Yılına İlişkin Matrah Artırımlarına Yönelik Gelir ve Kurumlar Vergisi Beyannamelerinde Düzeltme" başlıklı bölümde;
"2022 yılına ilişkin gelir veya kurumlar vergisi beyannamelerinin verildiği tarihten sonra 2022 yılına ilişkin matrah artırımında bulunulmak istenmesi halinde Kanunun geçici 1 inci maddesinde belirtilen kıyaslamanın yapılması ve kıyaslama sonucunda anılan madde hükmü nedeniyle 2022 yılına ilişkin beyannamelerde düzeltme yapılarak beyan edilen matrahın artırılması gerektiği hallerde, matrah artırımı hükümlerinden yararlanılabilmesi için öncelikle 2022 yılına ilişkin gelir veya kurumlar vergisine yönelik düzeltme beyannamesi verilmesi gerekmektedir.
Düzeltme beyanının yıllık gelir vergisi/kurumlar vergisi beyanname verme süresi içinde yapılmış olması halinde tahakkuk eden vergi, yıllık gelir/kurumlar vergisi ödeme süreleri içinde, bu süre geçtikten sonra yapılmış olması halinde ise bu beyanname üzerine ödenmesi gereken verginin tahakkuk tarihinden itibaren bir ay içinde (gelir vergisinin ilk taksiti bir ay içinde ikinci taksiti kanuni süresinde) ödenmesi gerekmektedir.
Söz konusu beyanname, kanun hükmünden yararlanılabilmesi için getirilen yasal zorunluluk kapsamında verildiğinden, bu beyanların kanuni süre geçtikten sonra başvuru süresi içinde yapılması durumunda vergi cezası kesilmeyecek, gecikme faizi hesaplanmayacaktır." açıklamalarına yer verilmiştir.
Bu açıklama ile mükelleflere, 2022 yılı gelir ve kurumlar vergisi beyannamelerini verdikten sonra 3 Temmuz 2023 tarihine kadar kıyaslama sonucu bulunan fark tutarların beyan edilmesini teminen, beyannamelerini düzeltme imkanı verilmiştir.
Bu tarihe kadar beyannamelerini düzelten mükelleflere vergi cezası ve gecikme faizi uygulanmamıştır.
Ancak, bazı mükelleflerin 2022 yılına ilişkin gelir ve kurumlar vergisi yönünden matrah artırımında bulunmalarına rağmen 2022 yılı beyannamelerini düzeltmeleri gerektiği halde düzeltmedikleri tespit edilmiştir.
Bu durumda, 2022 yılına ilişkin matrah artırımı hükmünden faydalanılabilmesi için gelir ve kurumlar vergisi beyannamelerinin, yapılan kıyaslama sonucu fark matrah çıkan mükelleflerce 3 Temmuz 2023 tarihine kadar düzeltilmesi şart olduğundan, matrah artırımının da geçersiz sayılması ve iptal edilmesi söz konusu olabilirdi. Ancak, 3 Temmuz 2023 tarihinden sonra matrah artırımı bildirimlerinde düzeltme yapılması imkanının bulunmaması nedeniyle, bu durumda, hem matrah artırımı üzerine tahakkuk eden vergilerin tahsil edilmesi hem de Kanun hükümlerinden faydalanılamaması gibi bir durum oluşabilirdi.
İdarece, 7440 sayılı Kanunda yer alan düzeltme şartını sağlamadan matrah artırımı yapmış olan mükellefler tespit edilmiş ve vergi dairelerince tebliğ edilen örnek bir yazı ile yıllık gelir vergisi ve kurumlar vergisi beyannamelerine “KSS (Kanuni Süresinden Sonra)” seçeneği ile düzeltme yapılması istenmiştir.
Yazının tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içerisinde istenilen şekilde düzeltme beyannamesi veren mükelleflere vergi ziyaı cezası %50 olarak uygulanmıştır.
Yazının tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içerisinde istenilen şekilde düzeltme beyannamesi vermeyen mükellefler için ise Vergi Dairesi Müdürlüklerince 1 kat vergi ziyaı cezası kesilmek suretiyle cezalı tarhiyatlar yapılmıştır.
Uzlaşmaya konu edilebilen söz konusu cezalarda önemli oranda indirimler sağlanmaktadır.
Bu durumda olan mükellefler 2022 yılına ilişkin matrah artırımı hükümlerinden faydalanmaya devam etmektedir.
Kamil ÖZKAN
E.Gelir İdaresi Daire Başkanı
